Polskie Towarzystwo Kardiologiczne decyzją Zarządu Głównego zatwierdzoną przez Walne Zebranie Delegatów postanowiło przyznać w tym roku tytuł Honorowego Członka PTK Profesor Janinie Stępińskiej. Wniosek o nadanie tytułu złożyła Asocjacja Intensywnej Terapii Kardiologicznej PTK. 

Profesor Janina Stępińska po ukończeniu Warszawskiej Akademii Medycznej rozpoczęła pracę w Klinice Wad Serca Instytutu Reumatologii, a następnie Instytutu Kardiologii w Aninie. Pracując w Klinice Wad Serca, jednocześnie prowadziła Oddział Intensywnej Opieki Medycznej. W związku z ogromnym postępem w kardiologii, rozwojem kardiologii interwencyjnej, elektroterapii i kardiochirurgii oraz wzrostem liczby chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi, ostrą niewydolnością serca, z groźnymi dla życia zaburzeniami rytmu serca, Pani Profesor uważała, że struktura szpitali powinna być inna. Większość pacjentów może być diagnozowana i leczona ambulatoryjnie lub w ramach bardzo krótkich hospitalizacji, za czym przemawiają również czynniki ekonomiczne. Natomiast intensywna terapia kardiologiczna jest niezbędna. Stworzyła koncepcję, w której intensywna terapia kardiologiczna jest „sercem” oddziałów kardiologicznych. Tam ważny jest czas, ale również najwyższa jakość, umiejętność pracy zespołowej i podejmowania decyzji. To się przekłada na odległe wyniki leczenia. Zwolennikiem takiej koncepcji był także prof. Zbigniew Religa, ówczesny dyrektor Instytutu Kardiologii, który zaakceptował pomysł budowy bardzo nowoczesnej, dużej, 21-łóżkowej Kliniki Intensywnej Terapii Kardiologicznej. Profesor Stępińska kierowała Kliniką Intensywnej Terapii od początku jej powstania do 2019 roku, a w latach 2003-2010 jednocześnie Kliniką Wad Nabytych Serca. Kierując obiema klinikami wprowadziła wiele nowatorskich rozwiązań klinicznych i systemowych. Za swoje zasługi w nowoczesnym leczeniu zawału serca została uhonorowana nagrodą „Kroku Milowego w Leczeniu Zawału Serca” podczas XXV Międzynarodowej Konferencji Kardiologicznej w Zabrzu. W 2015 roku została na krótko, i ku oburzeniu anestezjologów, konsultantem krajowym w dziedzinie intensywnej terapii. Był to okres szczególnie trudny dla intensywistów. Pani Profesor zabiegała o poprawę wycen procedur wysokospecjalistycznych oraz poszerzenie uprawnień terapeutycznych dla kardiologów leczących chorych na oddziałach intensywnej terapii kardiologicznej.

Od początku swojej pracy zawodowej prowadziła bardzo szeroką działalność edukacyjną. Była kierownikiem specjalizacji ponad 20 kardiologów, brała udział w tworzeniu programu specjalizacji z kardiologii i przez lata przewodniczyła komisjom egzaminacyjnym w dziedzinie kardiologii. Była promotorem licznych rozpraw doktorskich i opiekunem przewodów habilitacyjnych.

Profesor Stępińska od wielu lat aktywnie działa w strukturach Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W kadencji 1998-2001 była sekretarzem Zarządu Głównego PTK, pozostając w Zarządzie Głównym na kolejną kadencję i wracając do niego w 2009 roku jako Prezes Elekt. W latach 2011-2013 była Prezesem PTK – pierwszą i jak do tej pory jedyną kobietą na tak zaszczytnym stanowisku. W czasie Jej kadencji istotnie wzrosła liczba członków Towarzystwa, powołano dwie nowe komisje: ds. e-learningu oraz ds. współdziałania z parlamentem i administracją państwową. Zadecydowano o przyznawaniu przez PTK grantów naukowych oraz uruchomiono Multimedialną Platformę Edukacyjną. Pani Profesor zawsze zależało na pracy zespołowej i aktywizacji młodych kardiologów; dlatego za Jej przyczyną na wszystkie posiedzenia Zarządu zapraszano przedstawiciela Klubu 30. 

Jednym z głównych Jej celów jako Prezesa PTK było wzmocnienie roli intensywnej terapii kardiologicznej. Wielokrotnie podkreślała, że w kardiologii skończyła się era intensywnej opieki na rzecz intensywnej terapii. Z ówczesnym konsultantem krajowym w dziedzinie kardiologii profesorem Grzegorzem Opolskim podejmowała liczne działania służące edukacji podyplomowej. Pracowała nad utworzeniem specjalizacji z intensywnej terapii, a koncepcję jej funkcjonowania przedstawiała m.in. na posiedzeniach Rady Naukowej w Ministerstwie Zdrowia. Profesor Stępińska miała ogromne osiągnięcia dla powstania i rozwoju początkowo Sekcji, a następnie Asocjacji Intensywnej Terapii PTK. W 2017 roku za swoje zasługi dla rozwoju intensywnej terapii i Asocjacji została Honorowym Członkiem Zarządu AITK PTK. W strukturach PTK jest aktualnie Przewodniczącą Kapituły Prezesów przyznającej co roku najważniejszą nagrodę naukową Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Pani Profesor od lat jest bardzo aktywna także w strukturach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC). W 2000 roku przyznano Jej tytuł Fellow ESC. Od 2002 roku jest członkiem Grupy Roboczej Wad Zastawkowych Serca ESC, a w latach 2006-2012 była członkiem Zarządu tej grupy. W latach 2002-2004 była członkiem Educational Committe ESC. W latach 2014-2018 zasiadała w Zarządzie Acute Cardiac Care. Była również członkiem Komitetu Naukowego (2017-2019) i Komitetu Nominacyjnego ESC (2019-2021). Obecnie jest przedstawicielem ESC w Komitecie Naukowym World Heart Federation.

Profesor Stępińska jest autorką i współautorką przeszło 300 publikacji naukowych o sumarycznym wskaźniku IF ponad 600 punktów, cytowanych ponad 14 tysięcy razy. Jest m.in. współautorką wcześniejszych wytycznych ESC dotyczących wad nabytych serca, niewydolności serca i recenzentem wytycznych dotyczących operacji niekardiochirurgicznych. Jest członkiem Rad Naukowych czasopism: Kardiologii Polskiej, w której w latach 1984-1990 była sekretarzem redakcji, Acute Cardiovascular Care European Heart Journal oraz Cardiology Journal, gdzie jako Associate Editor jest odpowiedzialna za intensywną terapię kardiologiczną i niewydolność serca.

Szanowna Pani Profesor, gratulujemy najważniejszego wyróżnienia Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. 
Życzymy wielu sił i wytrwałości w dalszym wspieraniu całego środowiska kardiologicznego!

dr hab. med. Przemysław Trzeciak
Przewodniczący Asocjacji Intensywnej Terapii Kardiologicznej PTK

(fot. Wojciech Grabowski)